تسمه آهنی نورد شده چیست و چه کاربردی دارد؟ | تولیدی تسمه نوردی

تاریخچه تولید تسمه نوردی

تولید تسمه نوردی در قرن ۱۹ میلادی در کشور روسیه آغاز شد و خط تولید آن با به‌ کارگیری تکنولوژی و علوم مهندسین صنایع و مکانیک ساخته شد و به تولید محصولات فولادی پرداخت. پس از تولید این محصولات فولادی از جمله تسمه نوردی، کشور روسیه توانست از نظر تولیدات محصولات فولادی در دنیا اولین رتبه را کسب کند و به‌ تمامی کشورهای دنیا محصولات خود را صادر کند. اما باید اشاره کرد که پس از چند دهه کشورهای چین و هند توانستند پا جای پای کشور روسیه بگذارند و در تولیدی تسمه نوردی به مقام‌های نخست دست یابند.

امروزه رقابت بین کشورها در این زمینه بسیار سنگین است، با این‌حال کشور چین در تولید محصولات فولادی دنیا در رتبه نخست قرار دارد. تسمه نوردی به دلیل هزینه پایین، کاربرد فراوانی در بازار دارد؛ اما باید گفت کیفیت آن نسبت به دیگر محصولات پایین است. همچنین باید گفت، کشورهای همسایه‌ی ایران شدیداً تقاضای واردات این تسمه از ایران را دارند و می‌خواهند تسمه آهنی نورد شده را از ایران وارد کشور خود کنند.

تسمه نوردی چیست؟

تسمه یا BELT، قطعه‌ای برش داده شده از ورق فولادی است که از ماده‌ی انعطاف‌پذیری ساخته شده و سبب پیوند مکانیکی و انتقال نیرو بین دو یا چند جسم است. همچنین دارای خصوصیاتی از جمله عرض، ضخامت و طول در جنس‌های مختلفی است. تسمه‌ها سطحی شبیه به ورق فولادی دارند و مهم‌ترین تفاوت آن‌ها این است که نسبت به ورق‌های فولادی دارای عرض کمتری هستند. در تولید تسمه نوردی معمولاً تسمه‌ای به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود که از شمش آهن، فولاد قراضه و بازیافتی باشد و به‌صورت ذوبی تولید شود.

تسمه‌ها در دو جنس تسمه فلزی و تسمه غیرفلزی ساخته می‌شوند و مقاومت کششی یکی از تفاوت‌های مهم میان این دو نوع تسمه است. از تسمه‌های غیرفلزی در بسته بندی اجسام سبک‌‌وزن مثل: کاغذ،  بطری، مصالح ساختمانی و لباس استفاده می‌شود و از تسمه‌های فلزی در بسته‌بندی اجسام سنگین مانند لوله، شمش آلومینیوم، بسته‌بندی اجسام داغ و همچنین در ماشین‌آلات سنگین قابل استفاده هست. نورد ایجاد نوعی تغییر شکل به فلز است و از لحاظ شرایط فیزیکی به ۲ دسته‌ی نورد گرم و سرد تقسیم شده است.

تولید تسمه نوردی در فرآیند نورد سرد

در این فرآیند فلز در دمای اتاق (دمای زیر ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) توسط دستگاه‌های مختلف تغییر شکل پیدا خواهد کرد.

تولید تسمه نوردی طی فرآیند نورد گرم

در این فرآیند به فلز در کوره‌ی پیش گرم حرارت داده می‌شود تا به حالت خمیری شکل درآید، سپس توسط دستگاه‌های مختلف تغییر شکل پیدا خواهد کرد.

۵ مرحله اصلی در تولید تسمه‌نوردی

اولین گام تولید تسمه نوردی جداسازی مواد خام

مواد خامی مثل ضایعات آهن، بر اساس وزن، برش خورده و جداسازی خواهند شد.

دومین گام در تولید تسمه نوردی گرم کردن مواد خام

مواد خام موردنظر درون کوره پیش گرم قرار می‌گیرد و تا دمای ۱۲۰۰ درجه گرم می‌شود و سپس از کوره خارج خواهد شد.

سومین گام تولید تسمه نوردی عبور از خط تولید

مواد پس از خروج از کوره، وارد خط تولید خواهد شد و پس از عبور از میان غلتک‌ها محصول نهایی را تولید خواهند کرد.

چهارمین گام تولید تسمه نوردی سرد شدن تسمه‌ها

تسمه‌های نوردی تولید شده به دلیل دمای بالایی و منعطف بودن، روی سینی (بستر) چیده خواهند شد تا به‌ آرامی سرد شوند.

پنجمین گام تولید تسمه نوردی قیچی و بسته‌بندی تسمه‌ها

پس از آنکه تسمه‌ها خنک شدند، سطح مقطع آن‌ها برش خورده و در سایزهای تعیین شده برش و بسته‌بندی خواهند شد.

انواع تسمه آهنی

در بازار آهن ایران، پنج نوع تسمه آهنی وجود دارد که با توجه‌ به شیوه ساخت، ضخامت، کیفیت و کاربردهای متنوعی دسته‌بندی‌ شده‌اند، در ادامه به بررسی و طبقه‌بندی تسمه‌های فولادی خواهیم پرداخت.

• • تسمه آهنی نوردی

در تولید تسمه آهن نورد شده از فرایند نورد گرم استفاده خواهد شد و لازم به ذکر است که این تسمه‌ها جز پرمصرف‌ترین نمونه‌های موجود در بازار هستند. مهم‌ترین ویژگی تسمه آهنی نوردی، روش تولید آن و ارزانی آن نسبت به دیگر تسمه‌ها است، برای تولید تسمه آهن نوردی، از ضایعات آهن یا آهن‌قراضه استفاده خواهد شد. تسمه آهنی نوردی را می‌توان در ابعاد مختلفی برش داد که یکی از مزیت‌های آن محسوب می‌شود اما این تسمه، معایبی هم دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

• • تسمه آهنی فابریک

در ساخت تسمه فولادی از آلیاژ درجه‌یک استفاده می‌شود و این سبب افزایش یکپارچگی محصول تولیدی است. معمولاً خط تولید این محصول نیمه اتوماتیک یا تمام اتوماتیک است و تولیدکنندگان این امکان را دارند تا تسمه آهنی فابریک در حجم بالایی تولید کنند. اما لازم به ذکر است که این تسمه‌ها در اندازه‌های درخواستی مشتریان بسیار دشوار ارائه می‌شوند و از این نظر تسمه آهنی نوردی در رتبه بالاتر قرار دارد، همچنین این تسمه‌ها در حجم بالای سه تن قابل سفارش‌اند که این کار را برای سفارش سخت خواهد کرد.

• • تسمه آهنی ماشین‌کاری

تسمه آهنی ماشین‌کاری از ورق‌های ۶ متری با ضخامت‌های مختلف تولید شده‌اند و آنها را با قیچی یا گیوتین برش خواهند داد و در اندازه‌هایی منظم آماده خواهند کرد. این تسمه‌های آهنی در کنار گران بودنشان، دارای دو اشکال مهم هستند، اول آنکه تاب خواهند برداشت و به‌راحتی دچار تغییر شکل خواهند شد و دوم آنکه لبه‌های برش داده شده آن‌ها بسیار تیز و برنده است که استفاده از آن را خطرناک کرده است؛ لذا این تسمه‌ها پس از فرایند تولید بلافاصله پس از برش‌کاری وارد تاب‌گیر و لبه گیر می‌شوند تا ایمن شوند. پس از این پروسه، تسمه‌ها در اندازه‌های مخصوص بسته‌بندی شده و به بازار ارائه خواهند شد.

جدا از مشکلاتی که این تسمه دارد، نسبت به سایر تسمه‌ها مزیت‌های بیشتری هم دارد. در درجه اول باید گفت که در خرید این تسمه‌ها آلیاژ و جنس آنها قابل انتخاب است و شما می‌توانید مطابق نیاز خود، تسمه موردنظر خود را سفارش بدهید. از سویی دیگر نوسان قیمت تسمه‌های ماشین‌کاری در بازار بسیار کم و استاندارد است.

• تسمه گالوانیزه

مزیتی که این تسمه دارد، ضدزنگ بودن آن است. به همین دلیل در اتصالات کابل و تلفن که احتمال زنگ‌زدگی وجود دارد استفاده خواهند شد.

• تسمه آهنی ترانس

تسمه آهنی ترانس از نظر ابعاد، کیفیت و ظاهر از دیگر مدل‌های گفته شده از بهترین وضعیت برخوردار است، در تولید این تسمه‌ها مراحل پیچیده و سختی طی خواهد شد و به همین علت این تسمه‌ها بسیار باارزش و قدرتمند هستند. لازم به ذکر است که در ساخت این تسمه‌های قدرتمند از تسمه فاریک یا ماشین‌کاری استفاده می‌شود و پس از آن قطعات تولید شده را درون یک استخر اسید رقیق قرار خواهند داد تا ناخالصی‌های روی سطح آنها از بین برود.

پس از این عمل تسمه‌ها را بیرون آورده و خشک کرده و آن‌ها را وارد دستگاه حدیده خواهند کرد تا کشیده شوند، وقتی تسمه‌ها از این دستگاه بیرون آمد ضخامت آنها کاهش پیدا خواهد کرد و کمی تاب خواهد داشت و لازم است تاب‌گیری شود؛ به این فرایند تسمه کشی نیز گفته شده است.

تسمه نوردی چه کاربردی دارد؟

تسمه نوردی در صنعت کاربرد فراوانی دارد از جمله این کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• • تولید قالب‌های بتونی و قالب‌های صنعتی
  • استفاده از تسمه فلزی در انواع درب‌های آکاردئونی
  • استفاده از تسمه فلزی در تولید انواع لوازم کشاورزی
  • استفاده از تسمه فلزی در انواع کمربندهای مختلف
  • برای لوله‌ها بشکه‌ها و مخزن‌ها و تولید انواع واشر
  • استفاده از تسمه فلزی در تولید یخچال و بخاری‌های صنعتی
  • استفاده از تسمه فلزی در صنعت و ساختمان‌سازی
  • استفاده از تسمه‌های نوردی دربسته بندی بارهای سنگین
  • استفاده از تسمه‌های نوردی در ساختمان‌سازی در مکان‌هایی که به مقاومت و استحکام بالایی نیاز است
  • استفاده از تسمه نوردی در ساختن بادبند و اتصالات آن
  • استفاده از تسمه نوردی در پرکردن فضاهای خالی و یکدست‌سازی سطوح در صنایع درب و پنجره و تولید نرده، پله، پنجره، درب‌های آهنی
  • در کابل‌های برق و تلفن
  • استفاده از تسمه‌های نوردی در درون جان تیرآهن‌ها و متصل کردن آن‌ها
  • استفاده از تسمه‌های نوردی در صنعت ترابری، شیشه، چوب، موزاییک، فلزی و همچنین کارخانه‌های تولیدی

مزیت‌های تسمه نوردی

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تسمه نوردی در برابر دیگر تسمه‌های ذکر شده ارزان و اقتصادی بودن آن است که قبلاً به آن اشاره شد و اگر به دنبال دلیل این موضوع باشید باید گفت، علت آن فقط به دلیل ارزان بودن مواد اولیه آن است که از ضایعات آهن تشکیل شده است، این تسمه دارای استاندارد ساخت هستند. از دیگر امتیازات این تسمه این است که می‌توان آن را در تمام ابعاد سفارشی و درخواستی مصرف‌کنندگان تولید کرد، به‌عبارت‌دیگر مشتری این حق را دارد که در سفارش تسمه خود، عرض و ضخامت دلخواه خود را در سایز مورد نظر انتخاب و تعیین کند درصورتی‌که در تسمه‌های دیگر انتخاب عرض و ضخامت امکان‌پذیر نیست.

معایب تسمه نوردی

در کنار مزایای تسمه نوردی، این تسمه‌ها از معایبی هم برخوردار هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. یکی از مهم‌ترین معایب تسمه نوردی دارا نبودن طول یکسان است؛ یعنی به طور مثال ممکن است تسمه‌ای پنج متر طول داشته باشد و تسمه دیگر از همان نوع طولی حدود هفت متر داشته باشد، درصورتی‌که در دیگر مدل‌های تسمه همه دارای طول ۶ متر هستند و یکسان‌اند. از دیگر معایب این تسمه این است که این تسمه دارای تلرنس بالایی نسبت به سایر تسمه‌ها است در اندازه‌های آن دقت کافی به کار گرفته نشده است.

یکی دیگر از معایب این نوع تسمه‌ها، نداشتن سطحی صاف و صیقلی است، تسمه نوردی برخلاف سایر انواع تسمه، سطحی زبر دارد و رنگ آن نسبتاً قرمز است. این تسمه‌ها از آلیاژ یکسانی ساخته نشده‌اند و دلیل آن استفاده از مواد خام بی‌کیفیت و ضایعات مختلفی ازجمله آلیاژ نرم، آلیاژ متوسط و آلیاژ سخت است. البته لازم به ذکر است که مشتری می‌تواند زمانی که سفارش تسمه داده است،  تأکید کند که آلیاژ تسمه برایش مهم هست و سفارش خود را متناسب با آلیاژ موردنظر خود را ثبت کند تا سازنده باتوجه‌به نیاز مشتری مواد خام خود را انتخاب کند. تسمه آهنی نورد شده همچنین به‌راحتی زنگ می‌زند و ویژگی اکسید شدن را دارا است.

موارد استفاده تسمه استیل

• • استفاده از تسمه‌های استیل در وسایل جراحی
  • استفاده از تسمه‌های استیل در آشپزخانه
  • استفاده از تسمه‌های استیل در صنعت کابل تلفن و برق
  • استفاده از تسمه‌های استیل در صنعت لوله‌سازی و درب سازی
  • استفاده از تسمه‌های استیل در صنایع چاقوسازی

موارد استفاده از تسمه فولادی سرد

• • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در کابل‌های مخابرات
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در صنایع اتومبیل‌سازی
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در رادیاتورها
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در صنعت دوچرخه‌سازی
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در ترانسفورماتور
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در لوازم‌خانگی
  • استفاده از تسمه‌های نورد سرد در کابل تلفن و برق

ورق چند نوع است؟

ورق یکی از پرمصرف‌ترین مواد در تولید تسمه نوردی است، ورق یک فرآورده‌ی فلزی است که ممکن است آهنی و یا غیر آهنی باشد. ورق‌ها می‌تواند از جنس فولاد ضدزنگ، فولاد ساختمانی و یا از آلیاژهایی مثل برنج، آلومینیوم و مس باشند، به‌طورکلی، بیشتر فرآورده‌ها می‌توانند در حالت ورقی تولید و به بازار عرضه شوند.

باید اشاره کرد که هرکدام از این ورق‌ها خصوصیات و ویژگی‌های مخصوص خود را دارند و برحسب نوع کاربرد، ساختار و جنسشان در صنایع مختلف مورداستفاده قرار گرفته است، ورق‌ها بر اساس ضخامت به سه دسته تقسیم شده اند:

1. 1. در دسته اول ضخامت نازک است و بین ۰.۱ تا ۲.۷۵ میلی‌متر است.
   2. در دسته دوم ضخامت متوسط است و تقریباً تا ۴.۷۵ میلی‌متر است.
   3. در دسته سوم ضخامت بالا است و حدوداً از ۵ میلی‌متر بیشتر است.

مدل‌های مختلف ورق

• • ورق فولادی: ورق‌هایی که ماده خام برای تولید آنها از جنس فولاد است.
  • ورق گالوانیزه: ورق‌هایی که سطح رویی آنها را به‌وسیله فلز روی‌پوشیده شده است.
  • ورق رنگی: سطح این نوع از ورق‌ها با رنگ‌های متفاوتی رنگ‌آمیزی شده است.
  • ورق سیاه: سطح رویی این نوع از ورق‌ها را صیقلی نکرده‌اند و یک‌لایه از اکسید روی آن پوشیده شده است.
  • ورق روغنی: این نوع از ورق به روش نورد سرد به‌صورت ورق روغنی درمی‌آید و از ورق سیاه که ناخالصی‌های آن حذف شده است تشکیل شده‌است.
  • ورق اسیدشویی: این ورق همان‌طور که از نامش پیدا است، درون استخرهای اسید فروبرده می‌شوند تا ناخالصی آنها شسته شود.
  • ورق کرکره‌ای: این نوع ورق یکی از ابتدایی‌ترین نوع ورق‌ها است که برای سقف‌های شیروانی بسیار کاربرد دارد.

تفاوت کیفیت تسمه نوردی در کارخانه‌های مختلف

تسمه نوردی با کیفیت‌های متنوعی تولید شده است، امروزه تولیدکنندگان در تولید تسمه با یکدیگر در رقابت هستند؛ بنابراین هرکدام تلاش خواهند کرد تا تسمه باکیفیت‌تری را به مشتری ارائه دهند. تسمه‌ها بر اساس کیفیت خود به سه درجه تقسیم می‌شوند، محصولات کارخانه‌ای که تسمه باکیفیت‌تری تولید می‌کنند درجه‌یک به‌حساب می‌آیند، یک تسمه نوردی با کیفیت باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• • تسمه‌ها به‌هیچ‌عنوان دارای پیچ خوردگی نباشد.
  • تسمه‌ها به‌هیچ‌عنوان شمشیری شکل (انحنا) نباشد.
  • تلرانس تسمه‌های تولید شده عدد بسیار پایین باشد، یعنی نسبت به باقی کارخانه‌ها نوسان قیمتی کمتری داشته باشد.
  • آلیاژ تسمه نوردی تولید شده باید یکسان و یکنواخت باشد.
  • آلیاژ محصولات تولید شده متناسب با نیاز و سفارش مشتری، قابل تغییر باشد.
  • قیمت تسمه نوردی مناسب باشد.

ابعاد و وزن تسمه نوردی

• • تسمه نوردی ۵×۲۰ (۲۰ میلی‌متر عرض و ۵ میلی‌متر ضخامت) دارای وزن ۵ کیلوگرم در طول ۶ متر
  • تسمه نوردی ۵×۲۵(۲۵ میلی‌متر عرض و ۵ میلی‌متر ضخامت) دارای وزن ۶ کیلوگرم در طول ۶ متر
  • تسمه نوردی ۵×۳۰(۳۰ میلی‌متر عرض و ۵ میلیمتر ضخامت) دارای وزن ۷ کیلوگرم در طول ۶ متر
  • تسمه نوردی ۵×۴۰(۴۰ میلی‌متر عرض و ۵ میلی‌متر ضخامت) دارای وزن ۹/۵ کیلوگرم در طول ۶ متر
  • تسمه نوردی ۵×۵۰(۵۰ میلی‌متر عرض و ۵ میلی‌متر ضخامت) دارای وزن ۱۲ کیلوگرم و طول ۶ متر
  • تسمه نوردی ۵×۶۰ (۶۰ میلی‌متر عرض و ۵ میلی‌متر ضخامت) دارای وزن ۱۴ کیلوگرم در شاخه‌ی ۶ متر

قیمت تسمه نوردی به کدام عوامل بستگی دارد؟

در فروش این تسمه عواملی همچون هزینه مواد خام در قیمت محصول نهایی مؤثر هستند، زیرا قیمت مواد اولیه مانند ضایعات آهن، به قیمت شمش بستگی دارد و همچنین قیمت شمش به قیمت آهن ذوبی وابسته است و قیمت ذوبی نیز با دلار و طلا قابل نوسان است، بنابراین همه این‌ها تأثیر مستقیمی در افزایش یا کاهش قیمت تسمه نوردی دارد.

همچنین به دنبال عوامل دیگری نظیر، تجهیزات کارگرها که شامل دستکش نخی، دستکش چرمی، ساعدبند، پیشانی‌بند، پیراهن و شلوار، ماسک تنفسی، عینک، حفاظ صورت، گارد صورت، کفش کار می‌شود، پرداخت حقوق و دستمزد آن‌ها و قبوض گاز و برق و مالیات و دارایی و هزینه‌های شهرداری و استهلاک دستگاه‌ها، قیمت تسمه نوردی ممکن است دچار تغییر شود.

سخن آخر

حال که به طور کامل با تولید انواع تسمه های آهنی  نوردی آشنا شدید، امیدواریم بتوانید در انتخاب یک تسمه نوردی با کیفیت به‌ درستی تصمیم بگیرید و از تسمه‌ای که بیشتر مناسب کارتان هست استفاده نمایید. در صورتی که در زمینه خرید تسمه نوردی مناسب نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر داشتید با ما تماس بگیرید.

 پیج اینستاگرام ما: navard.mohammad@